Vooruit, het zoveelste bewijs dat partijen te veel geld krijgen
De Standaard
- 19 Apr. 2021
Pagina 6
* De Standaard : West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant/Brussel, Limburg
Met de geheime dading over het gebruik van de naam Vooruit wordt nog eens aangestipt dat de politieke partijen goed in de slappe was zitten. Toch ligt het onderwerp heel gevoelig.
Geen transparantie, maar het beeld van een socialistische partij die de taal van het geld laat spreken voor wat niet meer dan een marketingoperatie is, en daarbij een kunstencentrum een nieuwe naam doet kiezen. De geheime afspraken tussen Vooruit - de politieke partij - en de Vooruit - het kunstencentrum - kunnen de partij beschadigen, zeker in Gent.
Toch is er weinig mis met de operatie, denkt politicoloog Bart Maddens (KU Leuven). De politieke partijen hebben de vrijheid om de subsidies die ze krijgen naar eigen goeddunken in te zetten, zolang ze maar passen in de doelstellingen van hun vzw's.
'Voor de partij Vooruit is dit een interessante koop', zegt Maddens. 'Ze kan voor relatief weinig geld de discussie over haar merknaam beslechten. Dit is voor hen een beperkte uitgave met een groot rendement. Een rechtszaak zou ook heel duur zijn, met nog wat negatieve beeldvorming bovenop.'
De dading roept wel opnieuw de fundamentele vraag op of de partijen wel zoveel geld moeten krijgen, zodat ze dit soort dadingen kunnen afsluiten. Na de commotie, enkele maanden geleden, over de 50.000 euro die het intussen erg omstreden Vlaams Parlementslid Sihame El Kaouakibi van Open VLD kreeg om zich te lanceren in de politiek, is het opnieuw erg stil geworden rond de partijfinanciering. Dat is een vast patroon geworden.
Agusta-affaire
De partijen, die samen een oorlogskas van meer dan 70 miljoen euro hebben, beseffen dat ze zeer ruim vergoed worden. Vlaams Belang plaatst voor honderdduizenden euro's advertenties op sociale media, de N-VA koopt er een kantoorgebouw mee dat ze vervolgens verhuurt.
Maar het mes zetten in de subsidies ligt erg gevoelig. Veel politieke formaties hebben de voorbije jaren veel kiezers verloren en daarmee ook hun financiering zien dalen. Aan Franstalige kant, waar de partijen minder kiezers hebben, ligt het nog gevoeliger.
In het federale regeerakkoord staat wel in een zinnetje dat de hervorming van het systeem van partijfinanciering 'verdergezet' zal worden, met een grotere transparantie en meer controle op de inkomsten en uitgaven. Daarmee is niets gezegd over de hoogte van de financiering, die ooit in het leven geroepen is om excessen als de Agusta-affaire uit de jaren 90 te voorkomen. Elk debat dat daarover ontstaat, eindigt in een strovuur.
Voor Maddens komt daar in het geval van Vooruit nog een andere discussie bij. 'De partij Vooruit zet na de interne hervorming systematisch parlementaire medewerkers in voor haar werking. Dat is ethisch problematisch. Die mensen worden betaald met geld van het parlement. Het zijn dus medewerkers van de fractie, niet van de partij.'
Alleen top kent bedrag
Maddens stelt voor om de financiering van de medewerkers en van de parlementaire fracties te scheiden van de partij, zoals in andere landen gebeurt. 'Dat is een simpele maatregel om de rechtstreekse subsidies te verminderen en de particratie tegen te gaan', zegt hij. 'De fracties zouden meer tegengewicht kunnen bieden. Nu worden ze rechtstreeks door de partij aangestuurd, een ongelukkige evolutie.'
De partij Vooruit blijft intussen muisstil over wat er exact is afgesproken met het cultureel centrum. De geheime dading is slechts bij enkele mensen van de partijtop bekend en dat willen ze zo houden. De partij ziet de kwestie als een probleem van de Vooruit.
'Niet wij, maar het kunstencentrum heeft een probleem van onze naamsverandering gemaakt', zegt het Gentse Kamerlid Joris Vandenbroucke. 'Wat ons betreft, hadden we perfect naast elkaar kunnen bestaan. Vooruit drukt wel perfect uit waar wij voor staan.'
Onder meer de rector van de UGent, Rik Van den Walle, blijft intussen op sociale media druk uitoefenen om de naam Vooruit gewoon te veranderen in 'de Vooruit', de naam waaronder alle Gentenaars het kunstencentrum kennen, en niet in alternatieven als Pallas of Volxus, waar weinig animo voor bestaat.
Blz. 26 opinie.